Istraživači – geolozi su otkrili ruševine masivnog grada Maja starog 2.000 godina koji se nalazi ispod prašume Gvatemale. Grad je lociran tokom istraživanja severne Gvatemale iz vazduha.
Otkrivena naselja nalaze se na prostoru od oko 1.683 kvadratnih kilometra. Smeštena su u karstne oblike reljefa u basenu Mirador-Calakmul.Tim istraživača iz SAD, Francuske i Gvatemale na lokalitetu je uočio da su naselja bila prilično zbijena, što je upotpunilo neke od ranijih dokaza o ranim mezoameričkim mestima naseljavanja.
Oko 1.000 skrivenih naselja Maja pronađeno je u severnoj Gvatemali zahvaljujući laserskom skeniranju nazvanom LIDAR (Light Detection and Ranging). To je jedna od najmodernijih tehnologija i jedna od najbrže rastućih tehnologija u postupcima prikupljanja i obrade prostornih informacija. Drugi naziv za LIDAR je optički ili laserski radar.
U izveštajima se navodi da su otkrivena majanska naselja imala kuće, sportske terene i verske, ceremonijalne i građanske centre, kao i široku mrežu nasipa i kanala koji su ih povezivali.
Deo trijadnih struktura u gradskom centru El Miradora, drevnog lokaliteta Maja koji se nalazi u Gvatemali.
„Mnoga od ovih naselja pokazuju politički, društvenu i geografsku povezanost sa drugim naseljima u neposrednoj blizini, što je rezultiralo konsolidacijom u najmanje 417 drevnih gradova i sela sa prepoznatljivim granicama lokaliteta”, naveli su istraživači u svojim objavljenim radovima.
„Nalazi otkrivaju da je za izgradnju ovakvih objekata bilo potrebno poznavanje mnogih veština (ljudi koji su znali da naprave kreč i malter, arhitekte koje su crtale i čitale skice, a pretpostavka je da su naselja imala pravne i verske zvaničnike)”, naveli su istraživači.
Takođe postoje dokazi o pametnim sistemima za odvodnjavanje i sakupljanje vode, koji omogućavaju lakše kretanje vode između naselja u vremenima suše ili poplava – nešto za šta se zna da su ljudi Maja bili stručnjaci.
Sistem za vazdušno skeniranje zasnovan na svetlosti pomaže naučnicima da mogu lako da „zavire” ispod šumskih krošnji i drugih vrsta vegetacije, kao i do čvrstih podzemnih struktura. LIDAR se tokom poslednjih godina intenzivno koristio za otkrivanje kambodžanskih gradova i amazonskih sela. Ova tehnologija je otkrila i ovu majansku civilizaciju.
U budućnosti možemo očekivati još otkrića iz ovog dela sveta, kao i više skrivenih mesta koja će otkriti LIDAR.