Kaže se za Vankuver da je to grad sa najviše Azijata van Azije. Tamo gde četvrtina stanovnika govori kineski jezik, a char siu vodi trku sa onim istim, što se služe u hongkonškim radnjama. Grad gde sikh gurdvara, muslimanska džamija,tibetanski manastir i kineska evangelistička crkva koegzistiraju u harmoniji duž deonice puta duge 3 kilometra, nazvane autoput do neba. Grad koja bi trebala biti imun na porast pandemijskog rasizma.
Vancouver bi trebao biti sve to, ali ipak nije.
Prošle godine policiji je prijavljeno više antiazijskih zločina u Vancouver-u, gradu sa 700.000 ljudi, nego u prvih 10 najmnogoljudnijih američkih gradova zajedno. Budući da je gotovo polovina stanovništva azijskog porekla u Britanskoj Kolumbiji, grad se u prošloj godini suočio sa raznim incidentima mržnje, regija se suočava sa rastom rasizma koja traje dugo. Okidač je bio Covid-19. Ali ogorčenje se gradilo decenijama. Malo je gradova tako vidljivo transformisano sa azijskom imigracijom i novcem poput Vancouvera, industrijski zaostalog prostora koji se pretvorio u blistavi kosmopolis, pun luksuznih apartmana i fensi butika. Nesrazmerni nagli incidenti postavili su uznemirujuće pitanje: možda Vancouver ipak nije, bastion progresivnog multikulturalizma za kakav se predstavlja.
“Covid je upravo otkrio šta je to oduvek bilo”, kaže Trixie Ling (38), koja je rođena na Tajvanu, i koja vodi neprofitnu organizaciju pod nazivom “Ukus nade”, a koja pomaže ženama izbeglicama. U maju 2020. godine prišao joj je muškarac koji joj je najpre izrekao niz rasističkih i seksističkih uvreda, a potom joj je pljunuo u lice. „U našoj prošlosti ima puno antiazijskog rasizma, i koji se i dalje nastavlja.“ Reakcija protiv azijske zajednice započela je gotovo čim se virus počeo širiti van Kine početkom 2020. godine, a Vancouver je izgleda bio spreman postati epicentar. Grad je imao više direktnih letova sa kontinentalnom Kinom nego bilo koji drugi grad u Americi i Evropi. Lokalni biznismen koji je leteo kući iz Wuhana postao je prvi registrovani slučaj COVID-a u Britanskoj Kolumbiji 26. januara, među prvima otkrivenim van Azije u to vreme.
U mesecima koji su dolazili, postalo je jasno da to nije bio glavni uzrok širenja virusa na tom području: Epidemiološke studije pokazale su da su primarni izvor infekcija sojevi iz Evrope, istočne Kanade i države Washington.
Ali u prvim sedmicama pandemije, to je upalilo vatru u Vancouveru i izazvalo je verbalne napade na Azijate: „Širitelji virusa“, „Vratite se u Kinu“, „Prestanite krasti maske od radnika iz prve linije“. Napadi su brzo eskalirali: jednog 92-godišnjaka izbacili su iz prodavanice na pločnik; jedna žena je usred belog dana udarena pesnicom u glavu na autobuskoj stanici u centru grada. Vandali su više puta rušili kipove i šarali zgrade u kineskoj četvrti sa rasističkim grafitima.
Godine 2020. policija u Vancouveru zabeležila je 98 zločina iz mržnje protiv Azijata, što je osmostruko povećanje u odnosu na prethodnu godinu. To je bio trostruko više od broja koji je zabeležen u New Yorku, a koji vodi od po toj statistici od većih američkih gradova, prema policijskim podacima koje je prikupio centar za proučavanje mržnje i ekstremizma na Kalifornijskom državnom univerzitetu u San Bernardinu.
Naravno, većina incidenata se ne prijavljuje. Istraživanje ankete Insights West sa sedištem u Vancouveru otkrilo je da 43% stanovnika Britanske Kolumbije azijskog porekla kaže da je doživelo neki rasistički incident u proteklih godinu dana, od rasnih pretnji do materijalne štete i fizičkog napada. I gotovo polovina kaže, da veruju da će se rasizam pogoršati. U drugom izveštaju iz septembra, utvrđeno je da je Kanada po glavi stanovnika imala veću učestalost antiazijskog rasizma od SAD-a, a na vrhu je bila upravo Britanska Kolumbija.
Za one koji žive u Richmond-u, gradu južno od Vancouvera, gde etnički Kinezi čine 54% stanovništva, to je posebno gorka ironija. Stanovnici Richmonda počeli su praktikovati socijalno distanciranje i nošenje maski, čak i pre nego što je otkriven prvi slučaj u Britanskoj Kolumbiji. Mesecima kasnije, službenici javnog zdravstva i istraživači pohvalili su lokalnu kinesku zajednicu jer je imala ključnu ulogu u suzbijanju ranog širenja virusa. Više od godinu dana od pandemije, ukupna stopa infekcije u Richmondu ostaje puno niža u odnosu na grad Vancouvera.
SERBIANNEWS/CANADA
