Arheolozi u severnom Iraku otkrili su vanredno lepa asirska umetnička dela nastala metodom klesanjem kamena, za koja je utvrđeno da su stara oko 2.700 godina.
Tim američkih i iračkih arheologa i stručnjaka, koji su završavali radove na rekonstrukciji kapije Maški, a koju su militanti uništili 2016. godine, veliku umetničku vrednost otkrio je u Ninivi, istočno od Mosula.
Irak je bio lokacija nekih od najstarijih gradova na svetu i najranijih civilizacija, uključujući Vavilonce, Sumerci i Asirce.
Oko 700. godine pre nove ere, asirski kralj Senaherib učinio je Ninivu svojom prestonicom i sagradio kapiju Maški – što znači „Kapija Boga” – da bi čuvala njen ulaz.
Ali kapija je bila jedan od mnogih istorijskih spomenika koji su postali žrtva dugotrajnog vojnog sukoba i kulturnog vandalizma na tom području.
Tokom okupacije, arheolog sa Univerziteta u Pensilvaniji Majkl Danti „organizovao je projekat očuvanja i zaštite kulturnog nasleđa u Iraku”.
Kada je Program stabilizacije iračkog nasleđa, kojim Danti rukovodi, započeo radove na obnovi kapije, došli su do otkrića koje je opisao kao „toliko retko da je bilo nezamislivo”.
Ispod ruševina kapije otkriveno je sedam ploča od mermera sa kitnjastim rezbarijama koje prikazuju asirske vojnike koji ispaljuju strele – kao i prikaze palmi, šipurka i smokvi, i sve je pripadalo Senaheribovoj palati.
„Svi smo bili zaprepašćeni i gotovo bez reči. Bilo je to kao san. Niko nije predvideo da ćemo na gradskoj kapiji pronaći reljefe Senaheriba. Iako je na lokalitetu bilo arheoloških iskopavanja i ranije, 1960-ih i 1970-ih, ova konkretna prostorija i umetnički radovi nikada ranije nije bila iskopani”, rekao je Danti.
Ovo otkriće nudi uzbudljive nove mogućnosti za istraživanje, a arheolozi se sada vraćaju u Mosul kako bi dublje istraživali istoriju Neoasirskog carstva.
Dok su predmeti prethodnih otkrića poput ovog odneta u inostranstvo, na primer – u Britanski muzej i Metropoliten muzej umetnosti u Njujorku – ove ploče će ostati u Iraku.
„Ove ploče su zvanično državno vlasništvo vlade Iraka i iračkog naroda”, rekao je Danti za Si-En-En, dodajući da su njegove kolege istraživači iz Pensilvanije i Univerziteta u Mosulu „apsolutno oduševljeni što su pronašli ove reljefe”.
Arheolog iz Udina Danijel Morandi Bonakosi opisao je reljefe kao „jedinstvene” i „bez paralele u bliskoistočnoj umetnosti kamena”.
„Faidi reljefi predstavljaju monumentalni kompleks od izuzetnog interesa kroz koji je asirska kraljevska vlast sprovela skulpturalni program sa ciljem da proslavi stvaranje hidrauličkog sistema koji je dao plodnost i bogatstvo okolnom selu”, rekao je.
