NASA-ina solarna sonda Parker primijetila je spori solarni vetar koji izlazi iz male koronalne rupe – duge, tanke crne mrlje koja se vidi na lijevoj strani Sunca na ovoj slici koju je snimila NASA-ina opservatorija Solar Dynamics
Američka svemirska agencija (NASA) to naziva istorijskim trenutkom – prvi put da je svemirska letjelica prošla kroz vanjsku atmosferu Sunca.
Taj podvig je postigla Parkerova solarna sonda, koja je na kratko zaronila u područje oko naše zvijezde koje naučnici nazivaju korona.
To se dogodilo u aprilu, ali je analiza podataka to tek sada potvrdila.
Parker je morao da izdrži intenzivnu toplotu i radijaciju, ali je prikupio nove uvide o tome kako Sunce radi.
„Baš kao što je sletanje na Mesec omogućilo naučnicima da shvate kako je nastalo, dodirivanje Sunca je ogroman korak za čovečanstvo da nam pomogne da otkrijemo kritične informacije o našoj najbližoj zvijezdi i njenom uticaju na Sunčev sistem“, rekla je Nicola Fox, rediteljka NASA odjela za heliofiziku.
Parkerova solarna sonda jedna je od najodvažnijih misija koje je agencija ikada izvela.
Sonda Parker je lansirana prije tri godine s ciljem da u nekoliko navrata priđe što bliže Suncu. Letjelica se kreće velikom briznom od 500.000 km/h, a njena strategija je da brzo uđe i izađe iz vanjske atmosfere Sunca te da obavi mjerenja solarnog okruženja nizom instrumenata postavljenih iza debelog toplotnog štita.
NASA-ina sonda je prošla vanjskom granicom korone, a to je tačka u kojoj se solarni materijal “vezan” za Sunce njegovom gravitacijom i magnetnim poljem oslobađa i struji svemirom. Sonda je prošla 13 miliona kilometara iznad vidljive površine ili fotosfere Sunca.
Podaci sonde pokazuju da je prošla iznad i ispod grancie tri puta za svega pet sati, a naučnici su uočili promjenu uslova. U unutrašnjosti korone je Sunčevo magnetno polje bilo mnogo jače te je dominiralo kretanjem čestica. Letjelica je bila okružena materijalom koji je zaista u kontaktu sa Suncem.
Naučnici su fascinirani koronom jer se u njoj odvijaju neki ključni procesi koji su trenutno neobjašnjivi.
Jedan izgleda kao kontinuirano pregrijavanje. Temperatura Sunca u njegovoj fotosferi iznosi oko 6.000 stepeni, ali unutar korone može dostići nevjerovatnih milion stepeni pa čak i više.
“Problem je u tome što se otisci prstiju fizičkih procesa koji dovode do solarnog vjetra brišu putovanjem koje solarni vjetar čini od solarne korone do Zemlje i dalje”, objasnio je Nour Raouafi iz Laboratorije za primijenjenu fiziku Johna Hopkinsa. “To je razlog zašto Parker leti kroz ovaj misteriozni region da nam kaže šta se tamo dešava.”
Tim naučnika namjerava prikupiti mnogo više podataka dok sonda ulazi dublje u koronu prilikom preleta Sunca, a spustit će se na sedam miliona kilometara u fotosferu do 2025. godine.
Podaci koje prikupi sonda, kao i oni do kojih se dolazi zahvaljujući opservatorijumima, imaju direktnu važnost za sve na Zemlji.
Aktivnost sunca može utjecati na magnetno polje Zemlje, što može dovesti do poremećaja komunikacija, sateliti se mogu isključiti, a može biti problema i s električnom mrežom.”
Naučnici pokušavaju predvidjeti ove “oluje”, a Parker obećava nove i vrijedne informacije koje će im pomoći u tome. Najnoviji rezultati misije predstavljeni su na Jesenjem sastanku Američke geofizičke unije u New Orleansu.
